ശ്രീ മഹാഗണപതി ക്ഷേത്രം, ഖണ്ടോള, ഗോവ
ഭക്തരെ…
ഗോവയിലെ ഖണ്ഡോളയിലുള്ള ശ്രീ മഹാഗണപതി ക്ഷേത്രം, സഹിഷ്ണുതയ്ക്കും ഭക്തിക്കും ഒരു തെളിവായി നിലകൊള്ളുന്നു, ഈ പ്രദേശത്തെ ഏറ്റവും പഴക്കമേറിയതും ഏറ്റവും ആദരണീയവുമായ ഗണപതി ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണിത്. ജ്ഞാനത്തിന്റെയും സമൃദ്ധിയുടെയും ഹിന്ദു ദൈവത്തിന് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ഈ ക്ഷേത്രത്തിന് അധിനിവേശങ്ങളും മതപരമായ പീഡനങ്ങളും മൂലമുണ്ടായ വിവിധ സ്ഥലമാറ്റങ്ങളിലൂടെ വികസിക്കുന്ന സമ്പന്നമായ ഒരു ചരിത്രമുണ്ട്.
പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗോവയിലെ മുസ്ലീം അധിനിവേശ സമയത്ത്, എല്ലയിലെ യഥാർത്ഥ ക്ഷേത്രം നശിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. മഹാ ഗണപതിയുടെ പവിത്രമായ വിഗ്രഹങ്ങൾ പിന്നീട് നവലിമിലേക്കും ഗോൾട്ടിമിലേക്കും മാറ്റി, പിന്നീട് ദിവാർ ദ്വീപിൽ ഒരു താൽക്കാലിക വാസസ്ഥലം കണ്ടെത്തി. എന്നിരുന്നാലും, എ.ഡി. 1541-45 ൽ, പോർച്ചുഗീസ് മിഷനറിമാർ ക്ഷേത്രം നശിപ്പിച്ചു, ഭക്തരെ വിഗ്രഹങ്ങൾ ഖണ്ഡേപാറിലേക്കും ഒടുവിൽ ഖണ്ഡോളയിലെ അവരുടെ ഇപ്പോഴത്തെ വാസസ്ഥലത്തേക്കും കൊണ്ടുപോകാൻ നിർബന്ധിതരാക്കി.
ക്ഷേത്രചരിത്രത്തിലെ മാറിവരുന്ന ഭൂപ്രകൃതികൾ അതിലെ ഭക്തർ നേരിടുന്ന വെല്ലുവിളികളെ വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. ദിവാറിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ എ.ഡി. 1540-ൽ പോർച്ചുഗീസുകാർ തകർത്തു, എ.ഡി. 1541-45-ൽ നടന്ന നിർബന്ധിത മതപരിവർത്തനങ്ങൾ ദേവതകളെ അശുദ്ധമാക്കുന്നതിൽ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കുന്നതിനായി കൂടുതൽ കുടിയേറ്റങ്ങൾക്ക് കാരണമായി. ഖണ്ഡേപാറിലെ ക്ഷേത്രം തകർന്നു, സഭാമണ്ഡപത്തിന്റെ തുറന്ന ലാറ്ററൈറ്റ് സ്തംഭവും തൂൺ അടിത്തറയും പോലുള്ള അവശിഷ്ടങ്ങൾ അവശേഷിപ്പിച്ചു.
ഈ കഷ്ടപ്പാടുകൾക്കിടയിലും ഭക്തരുടെ പ്രതിബദ്ധത അചഞ്ചലമായി തുടർന്നു. ഖണ്ഡോളയിലെ ക്ഷേത്രം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു, എ.ഡി. 1969-ൽ ശ്രീ ഗണപതിയുടെ ഒരു പുതിയ വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിക്കപ്പെട്ടു. എ.ഡി. പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലെ പുരാതന വിഗ്രഹം പുതിയതിനടുത്തായി സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടു എന്നത് ശ്രദ്ധേയമാണ്, ചരിത്രത്തിന്റെയും പാരമ്പര്യത്തിന്റെയും സംയോജനമാണ് ഇത്. കദംബ-ഹൊയ്സാല കലയുടെ സ്വാധീനം പ്രകടിപ്പിക്കുന്ന ഈ ശിൽപം, ദിവ്യ സംരക്ഷണത്തെയും ഐശ്വര്യത്തെയും പ്രതീകപ്പെടുത്തുന്ന ചതുർ ഭുജ് ഗണേശനെ ചിത്രീകരിക്കുന്നു.
ഇന്ന് ശ്രീ മഹാഗണപതി ക്ഷേത്രം ഒരു ആരാധനാലയം എന്നതിലുപരി, ഗോവയുടെ ചരിത്രത്തിന്റെ ജീവിക്കുന്ന ഒരു ചരിത്രരേഖയായി നിലകൊള്ളുന്നു, അവിടെ ആരാധകരുടെ ഭക്തി കാലത്തിന്റെയും ബാഹ്യശക്തികളുടെയും പരീക്ഷണങ്ങൾക്ക് മേൽ വിജയം നേടുന്നു.
നന്നായി എഴുതി