കർണാടകയിലെ മൈസൂരിൽ നിന്ന് 53 കിലോമീറ്റർ അകലെയുള്ള കനകാദ്രി, ഹേമദദ്രി എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്ന് 3 കിലോമീറ്റർ അകലെയാണ് കനകഗിരി ജെയിൻ ക്ഷേത്രം. പുരാതന കാലത്ത് കർണാടകയിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ജൈന പർവ്വാ കേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നാണ് ഹേമാംഗ ദേശ. അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ജൈന സന്യാസിയായ ആചാര്യ പൂജ്യപാദ ഇവിടെ ഒരു ആശ്രമം സ്ഥാപിച്ചതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
കനകഗിരിയിലെ ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ മഹാവീരൻ ഈ പ്രദേശം സന്ദർശിക്കുകയും സമാവശരൺ ദിവ്യസഭ (ഒരു യോഗം) നടത്തുകയും ചെയ്തതായി പരാമർശിക്കുന്നു. കനക്ഗിരിയിൽ പടിഞ്ഞാറൻ ഗംഗ, ഹൊയ്സാല, വിജയനഗര, മൈസൂർ മഹാരാജാവിൻ്റെ കാലഘട്ടത്തിലെ ശിലാ ലിഖിതങ്ങൾ ഉണ്ട്. ഹൊയ്സാല, വിജയനഗര, വാഡിയാർ തുടങ്ങിയ പിൽക്കാല രാജവംശങ്ങളിലെ രാജാക്കന്മാരും ഈ ക്ഷേത്രത്തെ സംരക്ഷിച്ചു. ഒരു യുദ്ധത്തിൽ വിജയിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് ഒരു രാജാവ് ഭഗവാൻ പാർശ്വനാഥനെ ഇവിടെ ആരാധിച്ചിരുന്നുവെന്നും അതിനാൽ അദ്ദേഹം ദേവതയ്ക്ക് വിജയ പാർശ്വനാഥൻ എന്ന് പേരിട്ടിരുന്നുവെന്നും വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
909-ലെ ലിഖിതമനുസരിച്ച്, ഈ ക്ഷേത്രം ഒരു പ്രധാന ജൈന കേന്ദ്രമായിരുന്നു, ഭട്ടാരക കനകസേനയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ ക്ഷേത്രത്തിന് ഗ്രാൻ്റുകൾ ലഭിച്ചതായി പരാമർശിക്കുന്നു. 916-ലെ ഒരു ലിഖിതത്തിൽ പടിഞ്ഞാറൻ ഗംഗ രാജാവായ നിതിമാർഗ ഒരു ജൈനക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചതിനെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഹൊയ്‌സാലരുടെ ഭരണകാലത്ത്, കൂടുതൽ ജൈന ചിത്രങ്ങളും പാറകൾ മുറിച്ചതും ഘടനാപരമായതുമായ ചിത്രങ്ങൾ കൂട്ടിച്ചേർക്കപ്പെട്ടു. ഗർഭഗൃഹം. പാർശ്വനാഥൻ, പദ്മാവതി, ജ്വാലാമാലിനി, കൂഷ്മാണ്ഡിനി, ക്ഷേത്രപാല ബ്രഹ്മ യക്ഷൻ എന്നിങ്ങനെ അഞ്ച് പ്രധാന ദേവതകളുടെ വിഗ്രഹങ്ങളാണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഗർഭഗൃഹത്തിൽ ഭഗവാൻ പാർശ്വനാഥനും സുഖനാസിയിൽ ബാക്കിയുള്ളവയുമാണ്. 24 തീർത്ഥങ്കരന്മാരുടെ 3 ക്ഷേത്രങ്ങളും ടോങ്കുകളും ഉണ്ട്. ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ബാഹുബലിയുടെ 18 അടി ഏകശിലാ വിഗ്രഹവും ഉൾപ്പെടുന്നു.
കാലസർപ്പദോഷപരിഹാര പൂജ നടക്കുന്ന ഏക ജൈനക്ഷേത്രമാണ് കനകഗിരി. ഐതിഹ്യമനുസരിച്ച്, മൈസൂർ രാജകുടുംബത്തിലെ രാജ്ഞി ദേവരമ്മണ്ണി ഒരിക്കൽ കാലസർപ്പദോഷം അനുഭവിക്കുകയും ഇവിടെ ദേവതകളെ ആരാധിക്കുന്നതിലൂടെ ആശ്വാസം കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്തു. അതിനാൽ, ധരണേന്ദ്രയുടെയും പദ്മാവതിയുടെയും രൂപങ്ങളുള്ള പാമ്പിൻ്റെ തൊപ്പിയുടെ ഒരു അദ്വിതീയ വിഗ്രഹം അവർ ക്ഷേത്രത്തിന് നൽകി. ഈ വിഗ്രഹം ഇപ്പോൾ സുഖാനസിയിലാണ് സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നത്. ക്ഷേത്ര സമുച്ചയത്തിന് സമീപം 24 തീർത്ഥങ്കരന്മാരുടെ 24 ചരൺ (പാദമുദ്രകൾ) ഉണ്ട്. ജൈന സന്യാസിമാർ ഒരിക്കൽ ധ്യാനിച്ചിരുന്ന ഗുഹകൾ ഈ കുന്നിലുണ്ട്.
സ്വസ്തി ശ്രീ ഭുവനകീർത്തി ഭട്ടാരക സ്വാമിജിയുടെ രക്ഷാകർതൃത്വത്തിൽ മലയടിവാരത്ത് ഒരു ജൈനമഠമുണ്ട്. 2022 മാർച്ച് മാസത്തിലെ വേനൽകാലത്ത് ഞാൻ കനക ഗിരിയിൽ പോവുകയും മല കയറി ക്ഷേത്രത്തിൽ ദർശനം നടത്തുകയും ചെയ്തു. നല്ല ചൂട് ആയതിനാൽ മലകയറ്റം ബുദ്ധിമുട്ട് ആയിരുന്നു. എങ്കിലും നഗ്ന പാദനായി മറ്റു വിശ്വാസികളെ പോലെ മല കയറി. കുറച്ചു അടി പാദം പൊള്ളിയെങ്കിലും ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രവേശിച്ചത് മുതൽ അത്തരമൊരു ഫീൽ മാറിക്കിട്ടി. ചുറ്റം നടന്നു കാണുകയും മല മുകളിൽ നിന്ന് താഴെ നിരന്നു കിടക്കുന്ന മലെയുർ ഗ്രാമം വീക്ഷിച്ചു. പ്രകൃതി വളരെ ശാന്തം. ഉഷ്ണമാണെങ്കിലും മല മുകളിൽ ചെറിയ കുളിർ കാറ്റ് വീഷികൊണ്ടിരുന്നൂ. അവിടെ നിന്ന് കുറെ നേരം വീഡിയോ എടുക്കുകയും ഒരെണ്ണം യൂട്യൂബിൽ അപ്‌ലോഡ് ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.
https://youtu.be/Td1d4WYJlVo?si=TKCNaKknse_qPlzA
ആത്മീയ ഉണർവ് ഉണ്ടാവാൻ പ്രകൃതിയുമായി ആഴത്തിൽ അലിഞ്ഞു ചേരും വിധത്തിൽ മനോഹരമാണ് ശ്രീ ക്ഷേത്ര കനക ഗിരി. ഇവിടെ എല്ലാം ശാന്തം, മനസ്സും ശരീരവും ഒരുപോലെ ജീവന മുക്തി അനുഭവിക്കുന്നു. കുടജാദ്രിയിൽ അനുഭവിച്ച അതെ ആനന്ദം ഇവിടെയും നമ്മളെ വലയം ചെയ്യുന്നു.
