കൊച്ചിൻ രാജകുടുംബത്തെ അറിയുന്ന ഏതൊരാൾക്കും അവരുടെ ആനകളോടുള്ള ഇഷ്ടത്തെക്കുറിച്ച് അറിയാം. ആനകളോടുള്ള ആ ആകർഷണം ഇന്നും തുടരുന്നു. അതുകൊണ്ട്, 1512-ൽ കൊച്ചിരാജാവ് – രാജാ ഉണ്ണി രാമ കോവിൽ – സമ്മാനമായി പോർച്ചുഗലിലേക്ക് ആനയിക്കപ്പെട്ട കൊച്ചിൻ രാജകുടുംബത്തിന്റെ ബ്ലോഗ് സൈറ്റിൽ കണ്ട കഥ എന്നെ ആകർഷിച്ചു. യൂറോപ്പിൽ നിന്നും കേരളത്തിൽ നിന്നുമുള്ള കൊടുക്കൽ വാങ്ങലുകളുടെ കഥയായിരുന്നു അത്. 1998-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ‘ദി പോപ്‌സ് എലിഫന്റ്’ എന്ന പുസ്‌തകമായ സിൽവിയോ ബെഡിനി എന്ന ഓറിയന്റിനെയും വത്തിക്കാനെയും കുറിച്ചുള്ള പഠനങ്ങളിൽ പ്രശസ്തനായ ഒരു അമേരിക്കൻ ചരിത്രകാരനെ അവലോകനം ചെയ്‌ത് കൊച്ചി രാജകുടുംബാംഗമായ ഉഷാ വർമ്മ എഴുതിയ ലേഖനത്തിൽ നിന്നാണ് പ്രധാന ചരിത്ര വസ്തുതകൾ ഉരുത്തിരിഞ്ഞത്.
The Pope’s Elephant
By Silvio A. Bedini
വാഷിംഗ്ടൺ ഡി.സി.യിലെ സ്മിത്‌സോണിയൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിലെ ചരിത്രകാരൻ എമറിറ്റസാണ് രചയിതാവ്. നാഷണൽ മ്യൂസിയം ഓഫ് ഹിസ്റ്ററി ആൻഡ് ടെക്‌നോളജിയുടെ (ഇപ്പോൾ നാഷണൽ മ്യൂസിയം ഓഫ് അമേരിക്കൻ ഹിസ്റ്ററി) ഡെപ്യൂട്ടി ഡയറക്ടറായും സ്മിത്‌സോണിയന്റെ അപൂർവ പുസ്തകങ്ങളുടെ സൂക്ഷിപ്പുകാരനായും സേവനമനുഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്.
വത്തിക്കാൻ മ്യൂസിയത്തിലും ആർക്കൈവുകളിലും അദ്ദേഹം ഗവേഷണത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടിരുന്നു. അങ്ങനെയൊരു വത്തിക്കാൻ സന്ദർശന വേളയിലാണ് ഒരിക്കൽ വത്തിക്കാനിൽ ഒരു ആന താമസിച്ചിരുന്നതായി അദ്ദേഹം കേട്ടത്. 1513-ൽ കൊച്ചിയിൽ നിന്ന് പോർച്ചുഗലിലേക്ക് കടൽ യാത്ര ചെയ്ത ഹന്ന എന്ന ആനയുടെ യഥാർത്ഥ ശ്രദ്ധേയമായ കഥയാണ് കാഷ്വൽ പരാമർശങ്ങളും വിചിത്രമായ യാദൃശ്ചികതകളും ധാരാളം വൈജ്ഞാനിക ഗവേഷണങ്ങളും നൽകിയത്. .
ഫ്ലോറൻസിലെ മാഗ്നിഫിസന്റ് ലോറെൻസോയുടെ മകൻ കർദ്ദിനാൾ ജിയോവാനി ഡി മെഡിസി, ‘ഒരു ആസ്തീറ്റ്, ഒരു ഇതിഹാസം, ഒരു പണ്ഡിതൻ’, ഫലത്തിൽ ടസ്കനിയുടെ ഭരണാധികാരിയായ ലിയോ പത്താം മാർപാപ്പയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടതിന്റെ ആകർഷകമായ വിശദാംശങ്ങൾ ഈ പുസ്തകം നൽകുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ മാർപ്പാപ്പയുടെ കീഴിൽ റോം പ്രഗത്ഭരായ കലാകാരന്മാരാലും കവികളാലും റാഫേലിനെപ്പോലുള്ള ചിത്രകാരന്മാരാലും മൈക്കിലാംഗിലോയെപ്പോലുള്ള ശിൽപികളാലും തിളങ്ങി. നവോത്ഥാന കാലഘട്ടമായിരുന്നു അത്.
പോർച്ചുഗലിൽ, മാനുവൽ രാജാവ് കിഴക്ക് ഭാഗത്തേക്കുള്ള വിജയകരമായ പര്യവേക്ഷണങ്ങളുടെ മഹത്വം ആസ്വദിക്കുകയായിരുന്നു. സുഗന്ധവ്യഞ്ജന വ്യാപാരത്തിന്റെയും മതപരിവർത്തനത്തിന്റെയും കുത്തക തകർന്നു. സമ്പത്ത് ഒഴുകിയെത്തി. പോപ്പ്, മാനുവൽ രാജാവിന് അയച്ച കത്തിൽ (ജനുവരി 18-ലെ അപ്പസ്‌തോലിക സംക്ഷിപ്തം) ‘പോർച്ചുഗീസ് കീഴടക്കാനുള്ള ലക്ഷ്യം അതിമോഹമോ, തന്റെ ഭൂമിയുടെ വിസ്തൃതിയോ വിപുലീകരണമോ ആയിരുന്നില്ല, മറിച്ച് ആത്മാർത്ഥമായ ആഗ്രഹമാണ്’ എന്ന് അംഗീകരിച്ചു. ആ പ്രദേശങ്ങളിൽ നിയമവും വിശ്വാസത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അറിവും പ്രചരിപ്പിക്കുക.’ പാരമ്പര്യം പോലെ ‘അനുസരണ ദൗത്യത്തിൽ’ റോമിലേക്ക് അവിശ്വസനീയവും ഗംഭീരവുമായ സമ്മാനങ്ങളുമായി ഒരു പ്രതിനിധി സംഘത്തെ അയയ്ക്കാൻ മാനുവൽ രാജാവ് വിപുലമായ പദ്ധതികൾ നടത്തി.ഈ തിരക്കിനിടയിൽ കിംഗ് മാനുവലിന്റെ രാജകീയ ദൂതന്മാർ കൊച്ചിയിലെത്തി. ആനയെ സമ്മാനിച്ചതിൽ കൊച്ചി രാജകുടുംബം ഏറെ സന്തോഷിച്ചു.
ഹന്ന ഒരു വികാരമായിരുന്നു. അവളെ കാണാൻ ആളുകൾ തിക്കിത്തിരക്കി. അവൾ കമാൻഡിൽ പ്രകടനം നടത്തുമായിരുന്നു. നിർഭാഗ്യവശാൽ, പോണ്ടിഫിന്റെ ഹൃദയം തകർത്തുകൊണ്ട് രണ്ട് വർഷത്തിന് ശേഷം അവൾ മരിച്ചു. എന്നാൽ അവൾ യൂറോപ്പിലെമ്പാടുമുള്ള പ്രശസ്തമായ എച്ചുകളിലും പെയിന്റിംഗുകളിലും ശിൽപങ്ങളിലും അനശ്വരയായി ജീവിക്കുന്നു. വത്തിക്കാനിൽ വച്ച്, സെന്റ് പീറ്ററിന്റെ പിയാസയുടെ പ്രവേശന കവാടത്തിൽ ഹന്നയുടെ ജീവിത വലുപ്പത്തിലുള്ള ഒരു ഫ്രെസ്കോ നിർമ്മിക്കാൻ ലിയോ മാർപാപ്പ വിഖ്യാത ചിത്രകാരൻ റാഫേലിനോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു. നിർഭാഗ്യവശാൽ, അത് ഇന്നുവരെ നിലനിന്നിട്ടില്ല. എന്നിരുന്നാലും, പോപ്പ് തന്നെ ഭാഗികമായി എഴുതിയ എപ്പിറ്റാഫ് ബിബ്ലിയോട്ടെക്ക അപ്പസ്തോലിക്കാ വത്തിക്കാനയിൽ കൈയെഴുത്തുപ്രതി രൂപത്തിൽ നിലനിൽക്കുന്നു. ഒരു ഇംഗ്ലീഷ് വിവർത്തനം ഇപ്രകാരമാണ്:
Under this great hill I lie buried
Mighty elephant which the King Manuel
Having conquered the orient
Sent as captive to Pope Leo X
At which the Roman people marvelled,-
A beast not seen for a long time,
And in my brutish breast they perceived human feelings
Fate envied me my residence in the blessed Latium
And had not the patience to let me serve my master a full three years
But I wish, oh gods, that the time which Nature would have assigned to me, and Destiny stole away
You will add to the life of the great Leo.
He lived seven years
He died of angina
He measures twenty palms in height
Giovanni Battista Bramconio dell’ Aquila
Privy chamberlain to the pope and provost of the custody of the elephant
Has erected this
In 1516, the 8th of June,
In the fourth year of the pontificate of Leo X
That which Nature has stolen away
Raphael of Urbino with his art has restored.
ഉറവിടം – കൊച്ചിൻ റോയൽ ഹിസ്റ്ററി വെബ്സൈറ്റും ബ്ലോഗും
ഉഷാ വർമ്മയുടെ (കൊച്ചി രാജകുടുംബാംഗം) പുസ്‌തക അവലോകനം
‘ദി പോപ്‌സ് എലിഫന്റ്’ എന്ന പുസ്തകം കൂടുതൽ വായനയ്ക്കായി ആമസോണിൽ ലഭ്യമാണ്
